Η 8η του ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 1962, που συνδέεται με τα αιματηρά γεγονότα της ΣΦΗΝΑΣ – ΒΑΛΤΟΥ και με τη μεγάλη θυσία που πρόσφεραν οι καπνοπαραγωγοί του ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ και του ΒΑΛΤΟΥ, το θάνατο του Δημήτρη ΒΛΑΧΟΥ, έχει την προϊστορία της.
Στις αρχές του 1962, ήταν στις καπναποθήκες των καπνοπαραγωγών Βάλτου, Ξηρομέρου και Τριχωνίδας, αδιάθετη ολόκληρη η παραγωγή καπνών εσωτερικής κατανάλωσης εσοδείας 1961.
Η Κυβέρνηση Καραμανλή αναγκάστηκε ύστερα από πίεση και διαμαρτυρίες εκ μέρους του καπνοπαραγωγικού κόσμου της περιοχής, να δώσει εντολή προς τους καπνοβιομήχανους για να προβούν στην αγορά των καπνών εσωτερικής κατανάλωσης εσοδείας 1961 απ’ την 1η Απρίλη 1962, κατά ποσοστό 20% μηνιαία, ώστε, μέχρι την 31 Αυγούστου του αυτού έτους να πωληθεί και το τελευταίο κιλό εσοδείας 1962, και εν συνεχεία η Κυβέρνηση προέβη στην χρηματοδότηση των καπνοβιομηχάνων.
Οι καπνοβιομήχανοι παρά την Κυβερνητική απόφαση και παρ’ ότι χρηματοδοτήθηκαν, δεν προέβησαν στην αγορά των καπνών κατά το ρυθμό που υπαγόρευε η Κυβερνητική απόφαση.
Η κωλυσιεργία τους ήταν συστηματική και τούτο με την ανοχή και την ουσιαστική συμπαράσταση της Κυβέρνησης, η οποία πέραν της τυπικής της απόφασης, ουδεμία ουσιαστική πίεση ασκούσε επί των μεγιστάνων της καπνοβιομηχανίας, για την έγκαιρη και σε ικανοποιητικές τιμές αγορά των καπνών εσωτερικής κατανάλωσης του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Το αποτέλεσμα αυτής της συμπαιγνίας Κυβέρνησης – καπνοβιομηχάνων, υπήρξεν ότι επί 7.500 περίπου τόνων συνολικής εσοδείας 1961, αγοράσθηκαν από την καπνοβιομηχανία σε πολύ εξευτελιστικές τιμές, μέχρι το Σεπτέμβρη 1962, 1.400 τόνοι και παρέμεινε τότε αδιάθετο ποσοστό 65% και πλέον της εσοδείας καπνών εσωτερικής κατανάλωσης 1961, της περιφέρειας του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Εμπαίχθηκαν τότε οι καπνοπαραγωγοί και τα καπνά υπήρχαν αδιάθετα και σάπιζαν στις αποθήκες, προς τον αποκλειστικό σκοπό να πιεσθούν οι ατυχείς και να δεχθούν να πωλήσουν τα καπνά τους, που είναι ποτισμένα με το αίμα τους, στους καπνοβιομήχανους σε εξευτελιστικές τελείως τιμές.
Γιατί οι τιμές τις οποίες πρόσφεραν τότε οι καπνοβιομήχανοι, ήταν εξευτελιστικές. Οι τιμές οι προσφερθείσες το προηγούμενο έτος 1961 για την αγορά των καπνών εσοδείας 1960 κυμαίνονταν από 15-40 δρχ. κατά κιλό.
Οι καπνοπαραγωγοί με τις τιμές αυτές δεν μπόρεσαν να πληρώσουν ούτε τα προς την Αγροτική Τράπεζα χρέη τους και ως εκ τούτου εύλογα προέβαλαν τότε το αίτημα της διάθεσης των καπνών τους σε τιμές ανώτερες απ’ αυτές του προηγούμενου χρόνου κατά 50-40%, γιατί έτσι μόνο θα μπορούσαν να ξεχρεωθούν και να αντιμετωπίσουν τις στοιχειώδεις οικονομικές και βιοτικές τους ανάγκες.
Οι καπνοβιομήχανοι όχι μόνο δεν προσέφεραν τιμές ανώτερες των του προηγουμένου έτους κατά 50-40%, όπως ζητούσαν οι καπνοπαραγωγοί, αλλά τουναντίον κατ’ αρχάς δεν έδιναν ούτε την αύξηση την κατά 10% επί των τιμών του προηγούμενου έτους που αποφάσισε η Κυβέρνηση, κατόπιν του νέου φόρου που επέβαλε στα σιγαρέτα και που ανέρχονταν ως γνωστό σε 50-70 λεπτά κατά κουτί, αναλόγως.
Δίκαιη, ως εκ τούτου, εύλογη και επιβεβλημένη υπήρξε η αγανάκτηση και κινητοποίηση των καπνοπαραγωγών η οποία κορυφώνεται σε ένταση από τα μέσα Ιούλη 1962 και φτάνει στη επαναστατική εκείνη έκρηξη της 8ης Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου.
Διότι αποτελούσε και αποτελεί πρόκληση ο κατ’ έτος συστηματικός εμπαιγμός σε βάρος τους, εκ μέρους των καπνοβιομήχανων, με τη συμπαράσταση της Κυβέρνησης.
Αποτελεί πρόκληση σε βάρος των καπνοπαραγωγών, όταν η Κυβέρνηση επιβάλλει φόρο επί των σιγαρέτων υπέρ των καπνοβιομηχάνων, των περιπτερούχων κ.λ.π. ενώ στους καπνοπαραγωγούς δεν δίνει ούτε ψυχούλα.
Αποτελεί ιταμή πρόκληση για τους παραγωγούς, όταν η Κυβέρνηση επιτρέπει στους καπνοβιομήχανους να τους εκβιάζουν και να μένουν τα καπνά τους αδιάθετα, για να σαπίζουν στις αποθήκες.
Αποτελεί κυνισμό από μέρους της τότε Κυβέρνησης Καραμανλή, όταν αρνείται να δώσει στους καπνοπαραγωγούς τιμές, ικανές να αντιμετωπίσουν τις στοιχειώδες βιοτικές τους ανάγκες, τη στιγμή που επιβάλλει βαρείς φόρους επί των ειδών πρώτης ανάγκης, οι οποίοι, πλήττουν τα ευρέα λαϊκά στρώματα και καταβιβάζουν περισσότερο το βιοτικό επίπεδο του Λαού.
Αποτελεί πρόκληση ακόμα προς τους δυστυχείς καπνοπαραγωγούς η εκ μέρους της τότε Κυβέρνησης άρνηση για στοιχειώδη ικανοποίηση των λογικών και δίκαιων αιτημάτων των καπνοπαραγωγών Αιτωλοακαρνανίας, όταν αυτή η Κυβέρνηση της πλουτοκρατίας και των αδίστακτων μονοπωλίων δε διστάζει να διπλασιάσει τη βασιλική χορηγία και να τριπλασιάσει τη χορηγία του διαδόχου του θρόνου.
Κατόπιν τούτων, ως γνωστόν, στις 8 Σεπτέμβρη οι καπνοπαραγωγοί των Επαρχιών Βάλτου και Ξηρομέρου κατέβηκαν σε προειδοποιητική διαδήλωση διαμαρτυρίας, για το αίσχος αυτό που γινόταν σε βάρος τους εκ μέρους των Καπνοβιομήχανων και της Κυβέρνησης Καραμανλή. Τέσσερις χιλιάδες και πλέον καπνοπαραγωγοί των Επαρχιών Ξηρομέρου και Βάλτου, σύσσωμοι, σαν ένας άνθρωπος, με μόνο σύνθημα συναγερμού, τις κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών κινήθηκαν από τα χωριά τους την 3η πρωινή στις 8 Σεπτέμβρη 1962 και κατέλαβαν συν γυναιξί και τέκνοις τη δημόσια οδό Αμφιλοχίας -Αγρινίου.
Συγκεκριμένα στο μεν το χωριό Στάνου-Βάλτου συγκεντρώθηκαν περί τις τρεις χιλιάδες καπνοπαραγωγοί, στο δε το χωριό Σφήνα-Βάλτου περί τους πεντακόσιους.
Και εκεί αντιμετώπισαν με γενναιότητα και ανδρισμό, αντάξιο της ηρωικής Ελληνικής αγροτιάς, την κυνική και βάναυση επίθεση της Κυβέρνησης.
Όλοι οι συγκεντρωθέντες αγρότες, άνδρες και γυναίκες, γέροι και νέοι, ακόμα και τα μικρά παιδιά, με μια φωνή απάντησαν στους Κυβερνητικούς εκπροσώπους και στη Χωροφυλακή, ότι δεν θα διαλυθούν αν δεν ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματα τους και ότι είναι διατεθειμένοι να πέσουν όλοι για τον δίκαιο αγώνα τους.
Και στην ομόθυμη αυτή διαδήλωση των αγροτών, οι Χωροφύλακες, παρουσία του Νομάρχη Αιτωλοακαρνανίας Ιωάν. Μήλλιου, του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Μεσολογγίου Δημόπουλου, του Αντιεισαγγελέα Πρωτοδικών Αγρινίου Αθαν. Πέταλα και του Βουλευτή της δεξιάς Νικ. Φαρμάκη, πυροβόλησαν εναντίον τους αδίστακτα. Και το αίμα των ατυχών παραγωγών χύθηκε και έβαψε την δημόσια οδό Αγρινίου – Αμφιλοχίας.
Ο μικρός Ευστάθιος Μπίλιας (μόλις 10 ετών), από το χωριό Μαχαλά – Ξηρομέρου τραυματίζεται και ο Δημήτρης Βλάχος τραυματίζεται θανάσιμα και μεταφέρθηκε στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αγρινίου, όπου υπέκυψε στο μοιραίο.
Ο ατυχής καπνοπαραγωγός Δημήτρης Βλάχος απ’ τη Λεπενού Βάλτου, σκοτώθηκε απ’ τις σφαίρες της Χωροφυλακής στη γέφυρα της Σφήνας την 1.30 μ.μ. της ημέρας εκείνης και έπεσε, ηρωικό ολοκαύτωμα, στις επάλξεις της ωραίας αυτής αγροτικής εξόρμησης.
Ο Δημήτρης Βλάχος αποτελεί πλέον σύμβολο των ευγενών κοινωνικών αγώνων της αγροτικής τάξης και ενθαρρύνει με το παράδειγμα της θυσίας του και θα εμπνέει με τον θάνατο του, τους αγώνες ολόκληρου του αγροτικού λαού της Ελλάδας.
Οι αγρότες και ειδικότερα οι καπνοπαραγωγοί της Αιτωλοακαρνανίας, θα συνεχίσουν τους αγώνες τους και θα αντιμετωπίσουν και στο μέλλον με γενναιότητα και θάρρος τις ανάλγητες και αντιλαϊκές Κυβερνήσεις που θα συμμαχήσουν με τους Καπνοβιομήχανους εναντίον τους.
Είναι βέβαιο ότι οι ωραίοι αγώνες των καπνοπαραγωγών του Βάλτου και του Ξηρομέρου θα συνεχιστούν με μεγαλύτερο πάθος, με ηρωικότερη έξαρση και με αμείωτη οξύτητα και θα αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση από ολόκληρο τον αγροτικό κόσμο και τώρα και στο μέλλον.
Και οι ευγενείς αυτοί Κοινωνικοί αγώνες των καταπιεζόμενων, τελικά θα οδηγούν στην επιτυχία και στη Νίκη. Διότι ως βάθρο τους έχουν το δίκαιο και σημαία τους έχουν τη δικαιοσύνη.
Η ΔΙΚΗ
Η δίκη άρχισε στις 10 Νοέμβρη 1962, ημέρα Σάββατο και ώρα 9 π.μ. ενώπιον του τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αγρίνιου.
Η δίκη αυτή διεξάχθηκε επί πενθήμερο υπό δραματικές συνθήκες, και υπό το κράτος ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας και μεγάλης συγκίνησης του πολυπληθούς ακροατηρίου. Υπολογίζεται ότι τη δίκη αυτή παρακολούθησαν περί τους 5.000 αγρότες και καπνοπαραγωγοί ολόκληρης της περιφέρειας Αιτωλοακαρνανίας.
Την παραμονή της ιστορικής αυτής δίκης, δηλ, το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου 1962, οι δικηγόροι οι οποίοι ανέλαβαν την υπεράσπιση των Κατηγορουμένων (18) καπνοπαραγωγών, συνήλθαν σε σύσκεψη στα γραφεία της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Αγρίνιου, προκειμένου να χαράξουν την κοινή γραμμή της υπεράσπισης.
Εκεί τότε υπήρξαν διαφωνίες και διαμορφώθηκαν δύο τάσεις: Mία τάση, η Προοδευτική, την οποία εξέφρασαν οι δικηγόροι Σταύρος Κανελλόπουλος, Παναγ. Παπούλιας, Θεόδ. Σταυρόπουλος, Χρ. Ροκόφυλλος, Κων. Ρόκόφυλλος, Κων. Καράτσαλος, Δημ. Βότσης και. Γρηγόρης Μπακόλας, υποστήριξαν ότι η γραμμή της υπεράσπισης θα έπρεπε να είναι μαχητική.
Υποστηρίχθηκε δηλαδή, στη δίκη αυτή να αποκαλυφθεί η πραγματική σημασία της υπόθεσης, να προβληθεί το δίκαιο των καπνοπαραγωγών και η αντιδικία αυτών προς την Κυβέρνηση και τους καπνοβιομήχανους.
Η άλλη τάση, η συντηρητική και φιλοκαραμανλική, την οποία εξέφρασαν οι δικηγόροι Χαρίλαος Φαφούτης και Γεώργιος Σιδέρης, υποστήριξε ότι θα έπρεπε να μη προβληθεί η αντιδικία καπνοπαραγωγών – Κράτους, αλλά με ηττοπάθεια να εξαρθεί το αιώνιο λίκνισμα της φτώχειας και του ραγιαδισμού.
Φυσικόν ήταν να επικρατήσει η προοδευτική – μαχητική τάση, ώστε η δίκη αυτή να αποτελέσει μια πραγματική μάχη Καπνοπαραγωγών προς Κυβέρνηση και Καπνοβιομήχανους
Η σύνθεση του Δικαστηρίου αποτελέστηκε από τον Πρόεδρο Πρωτοδικών Σταύρο Ντάλλα και τους Πρωτόδικες Γεώργιον Δημόπουλο και Δημήτριον Φωτόπουλο. Την Εισαγγελική έδρα κατείχε ο Εισαγγελέας Δημ. Ρενιέρης. Τη θέση του Γραμματέα κατέλαβε ο υπάλληλος
της Γραμματείας του Πρωτοδικείου Αγρίνιου Δημ. Τσούνης.
Οι παραπεμφθέντες στη δίκη εκείνη, δέκα οχτώ κατηγορούμενοι είναι οι: Δημοσθένης θεοδ. Παλκογιάννης, Γεράσιμος Μιχ. Τζαχρήστας, Βασίλειος Δημ. Βραχάς, Ιωάννης Δημ. Γκόργκας, Ιωάννης Β. Μπακογιώργος, Κων. Αθαν. Κούτσικος, Πάτροκλος Ιωάν. Ρούτσης, Ιωάννης Νικ. Αδάμος ή Τσούλος, Κων. Β. Σκοτίδας, ΑνδρέαςΓρηγ. Τζαμαλής, Λάμπρος Αποστόλου, Παναγιώτης Κων. Κόκκαλης πρώην Δήμαρχος Αμφιλοχίας, Ιωάννης Π. Σούνας, Δημήτριος Νικ. Μαυρομμάτης, Δημήτριος Κων. Κουτρούμπας, Κων. Η. Ζέλος, Γεώργιος Απ. Μαγκλάρας και Δημήτριος Αθ. Τζούρος.
Οι. δέκα οκτώ αυτοί καπνοπαραγωγοί παρεπέμφθηκαν σε δίκη κατηγορηθέντες για τα αδικήματα της στάσης, της παρακώλυσης των συγκοινωνιών και των απλών σωματικών κακώσεων.
Την υπεράσπιση των κατηγορουμένων καπνοπαραγωγών ανέλαβαν δεκατρείς δικηγόροι εξ Αθηνών και Αγρίνιου. Ο πρύτανης της υπεράσπισης, στην ιστορική αυτή δίκη, είναι ο διακεκριμένος δικηγόρος Αθηνών και πανελληνίου κύρους ποινικολόγος Σταύρος Κανελλόπουλος. Παρέστησαν επίσης εξ Αθηνών οι δικηγόροι Παναγιώτης Παπούλιας, Αθανάσιος Κακογιάννης, Θεόδωρος Σταυρόπουλος και Χρήστος Ροκόφυλλος. Εκ των δικηγόρων της πόλης του Αγρίνιου παρέστησαν οι Κων. Ροκόφυλλος, Δημήτριος Βότσης, Γρηγόριος Μπακόλας, Κωνσταντίνος Καράτσαλος, Χαρίλαος Φαφούτης, Γεώργιος Σιδέρης, Παναγιώτης Μηλιάς και Ηλίας Μπίνας.
Στην πολύκροτη αυτή δίκη παρέστησαν επίσης αντιπρόσωποι, και ρεπόρτερ των Αθηναϊκών Εφημερίδων: “Το Βήμα”, “Τα Νέα”, “Ελευθερία”, “Αθηναϊκή”, “Αυγή”, ως και αντιπρόσωποι των εις το Αγρίνιο εκδιδομένων τοπικών εφημερίδων.
Η διαδικασία κατά τη δίκη αυτή τέλειωσε αργά τη νύκτα της 13ης Νοεμβρίου, με την μνημειώδη δικανική αγόρευση του εκ των υπερασπιστών Σταύρου Κανελλόπουλου, το τέρμα της αγόρευσης του οποίου κάλυψαν παρατεταμένα χειροκροτήματα εκ μέρους του πολυπληθούς και σε πλήρη συγκίνηση τελούντος ακροατηρίου.
Η απόφαση του Δικαστηρίου εκδόθηκε την δεκάτην τετάρτη (14) Νοέμβρη 1962, ημέρα Τετάρτη και ώρα 1η μ.μ.
Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ
Παραθέτομεν κατωτέρω το κείμενον της ιστορικής αποφάσεως, και κατά τα κύρια αυτού σημεία, το οποίον έχει, ως ακολούθως:
…Επειδή εκ της εν γένει περί την απόδειξιν κυρίας διαδικασίας, των ενόρκως επ’ ακροατηρίω εξετασθέντων μαρτύρων της κατηγορίας και υπερασπίσεως, των αναγνωσθεισών ενόρκων καταθέσεων και, των ιατροδικαστικών εκθέσεων, εν συνδυασμώ και προς τας απολογίας των κατηγορουμένων και της λοιπής εν γένει συζητήσεως της υποθέσεως, απεδείχθη και το Δικαστήριον επείσθη:
α) ότι η επί της γέφυρας του χωρίου Σφήνας της περιφερείας Βάλτου συνάθροισις των καπνοπαραγωγών απέβλεπαν εις την διακοπήν της συγκοινωνίας εν τη δημοσία οδώ Ιωαννίνων – Αντΐρρίου και εντεύθεν, τον εξαναγκασμόν της Κυβερνήσεως δια την ικανοποίησιν του αιτήματος αυτών σχετικούς με τον καθορισμόν της τιμής πωλήσεως των καπνών,
β) ότι οι μετασχόντες της συναθροίσεως δεν έφεραν μεθ’ εαυτών όπλα, ουδ’ ήσαν εφωδιασμένοι δια λίθων ή άλλων οργάνων, επιτηδείων δια την εκτέλεσιν βιαίων πράξεων ή ενδεικνυόντων απειλητικός προθέσεις κατά των ενόπλων τμημάτων της Χωροφυλακής, έναντι των οποίων επρόκειτο να ευρεθούν, ως εγνώριζον αντιμέτωποι,
γ) ότι το συγκεντρωθέν πλήθος είχε την θέλησιν και την απόφασιν να ενεργήσει παθητικήν αντίστασιν κατ’ ενδεχομένης βιαίας διαλύσεώς του εκ μέρους των οργάνων της Κρατικής εξουσίας,
δ) ότι μετά οκτάωρον περίπου από της ενάρξεως της συγκεντρώσεως και της διακοπής της συγκοινωνίας το πλήθος τούτο δεν υπήκουσεν εις τρεις διαδοχικός προσκλήσεις της Εισαγγελικής αρχής όπως διαλυθεί ησύχως και ελευθερώσει την οδόν, καθ’ ήν δε σαγμήν (περί ώραν 13ην) επεχειρήθη νομίμως η διάλυσις τούτου δια δακρυγόνων βομβών, ριφθεισών παρά της δυνάμεως Χωροφυλακής, προέβαλεν ενεργητικήν αντίστασιν και δια ρίψεων πληθώρας λίθων, εβιαιοπράγησε κατά των οργάνων της Χωροφυλακής, προς τον σκοπόν να εξαναγκάσει ταύτα εις την παράλειψιν της νομίμου ενεργείας των προς διάλυσιν της παρανόμου συναθροίσεως και απελευθέρωσιν της δημοσίας οδού και με αποτέλεσμα να τραυματισθώσι κατά το πλείστον ελαφρώς 25 άνδρες της δυνάμεως Χωροφυλακής και
ε) ότι οι κατηγορούμενοι 1) Δημοσθένης Παλκογιάννης, 2) Βασίλειος Βραχάς, 3) Κων/νος Κούτσικος, 4) Ιωάννης Αδάμος και 5) Ανδρέας Τξαμαλής μετέσχον επ’ αρκετόν χρόνον της συναθροίσεως προς τον σκοπόν παρακωλύσεως της συγκοινωνίας, αποτέλεσμα όπερ και επήλθε δια της από κοινού μετά των άλλων ενεργείας των, ουχί δε και ότι ούτοι παρέμειναν εν τη συναθροίσει κατά τον ανωτέρω χρόνον της εκδηλώσεως των βιαίων πράξεων ή ότι ετέλουν εν γνώσει του υπό του πλήθους, μετά την πρόσκλησιν της αρχής προς διάλυσιν, επιδιωχθέντος δια της τελέσεως των πράξεων τούτων σκοπού.
Ούτω εκ των ανωτέρω:
α) ο Δημ. Παλκογιάννης, μετάσχων της συναθροίσεως, μέχρι της 12ης ώρας, απεχώρησεν εκείθεν και περί την 12.45″ επανήλθε διατελών εν μέθη (κατάθεσις μάρτυρος Υπομοιράρχου Τσουράκη),
β) ο Βασ. Βραχάς, εγένετο αντιληπτός επί της γέφυρας κρατών ταγάριον και γκλίτσαν, εις χρόνον όμως μη προσδιοριζόμενον υπό του μάρτυρος τούτου,
γ) ο Κων. Κούτσικος ευρίσκετο επί της γέφυρας από της 7ης πρωινής μέχρι της 12ης ώρας ως ομολογεί, προκύπτει δε και εκ της καταθέσεως του μάρτυρος ενωμοτάρχου Ματζουράκη,
δ) ο Ιωάννης Αδάμος ευρίσκετο επί της γέφυρας και τη προτροπή του μάρτυρος ενωμοτάρχου Ματζουράκη, απεχώρησε προτης διαλύσεως της συναθροίσεως, ως ομολογεί και
ε) ο Ανδρέας Τζαμαλής παρατηρηθείς υπό του αυτού ενωμοτάρχου περί την 11ην π.μ. ανεχώρησεν εκ της γέφυρας, εις ήν από της 5ης πρωινής ευρίσκετο (ούτω και κατάθεσις μάρτυρος Ευστ. Βλάχου).
Αφ’ ετέρου δεν απεδείχθη κατά την κρίσιν του Δικαστηρίου ότι εις την ανωτέρω εν τη γεφύρα του χωρίου Σφήνας συνάθροισιν συμμετέσχον οι κατηγορούμενοι: 1) Γεράσιμος Τζαχρήστας, 2) Ιωάννης Γκόργκας, 3) Ιωάννης Μπακογιώργος, 4) Πάτροκλος Ρούτσης, 5) Κων. Σκοτίδας, 6) Λάμπρος Αποστόλου.
Η επ’ ακροατηρίω κατάθεσις του εν Πάτραις υπηρετούντος μάρτυρος υπομοιράρχου Ανδριανού, εν σχέσει με την εις την συνάθροισιν συμμετοχήντίνων έκτων ανωτέρω κατηγορουμένων, δεν παρέχει έδαψος δια την εν προκειμένω μόρφωσιν κρίσεως ασφαλούς και απηλλαγμένης αμφιβολιών, καθ’όσον ούτος δεν γνωρίζει τους κατηγορουμένους, μετά δισταγμού δε και ουχί κατηγορηματικώς, στηριζόμενος άμα και εις πληροφορίας τρίτων, κατέθεσεν ότι οι κατηγορούμενοι είναι εκείνοι, ούς αντελήφθη εις την συνάθροισιν του πλήθους και ανεγνώρισε την επομένην ημέραν εις το ενταύθα κρατητήριον, όπου – συλληφθέντες – ωδηγήθησαν.
Δεν απεδείχθη ωσαύτιυς και κατ’ ακολουθίαν των προεκτιθεμένων όη άπαντες οι ανωτέρω ένδεκα κατηγορούμενοι επροξένησαν τας σωματικός βλάβας των εν τω κατηγορητηρίω αναφερομένων παθόντων.
Περαιτέρω ουδεμία εξ ουδενός στοιχείου προκύπτει απόδειξις ότι οι λοιποί κατηγορούμενοι 1) Παναγιώτης Κόκκαλης, 2) Ιωάννης Σούνας, 3) Δημήτριος Μαυρομμάτης, 4) Δημήτριος Κουτρούμπας, 5) Κων/νος Ζέλος, 6) Γεώργιος Μαγκλάρας και 7) Δημήτριος Τζούρος, υπεκίνησαν καθ’ οιονδήποτε τρόπον την συγκρότησιν του συλλαλητηρίου των καπνοπαραγωγών, πολλώ μάλλον την εκτέλεσιν των πράξεων αντιστάσεως εν τη γεφύρα του χωρίου Σφήνας, εις την συνάθροισιν της οποίας και δεν συμμετέσχον.
Και ναι μεν οι κατηγορούμενοι ούτοι έλαβον μέρος κατά την αυτήν ημέραν εις ετέραν συνάθροισιν καπνοπαραγωγών εν τω χωρίω Στάνου, απέχοντι εκ της γέφυρας Σφήνας περί τα 20 χιλιόμετρα, εκεί όμως ούτε πρόσκλησις της Αρχής προς διάλυσιν του πλήθους εγένετο, αλλ’ ούτε και πράξεις σωματικής βίας ή απειλών τοιαύτης βίας κατά της αρχής ή υπαλλήλων έλαβον χωράν.
Δεν δύναται δε κατά τας προκείμενας περιστάσεις, ιδία λόγω της μεγάλης αποστάσεως των είκοσι (20) χιλιομέτρων, να υποτεθεί ότι τα μέλη εκατέρας των συναθροίσεων είχον σύνδεσμον και επαφήν μεταξύ των, ώστε να υπήρχε δυνατότης κοινής αυτών – δι’ ηνωμένης δυνάμεως – ενεργείας πράξεων αντιστάσεως κατά της Αρχής.
Δια ταύτα
Δικάζον κατ’ αντιμωλίαν των κατηγορουμένων I. Δημοσθένους, Θ. Παλκογιάννη, 2. Γερασίμου Μιχ. Τζαχρήστα, 3. Βασιλείου Δημ, Βραχά, 4. Ιωάννου Λαμ. Γκόρκα, 5. Ιωάννου Βασ. Μπακογεώργου, κατοίκων Φυτειών, 6. Κων/νου Αθαν. Κούτσικου, κατοίκου Λεπενούς, 7. Πατρόκλου Ιωάν, Ρούτση, κατοίκου Φυτειών, 8. Ιωάννου Νικ. Αδάμου ή Τσούλου, κατοίκου Οχθίων, 9. Κωνσταντίνου Βασ. Σκοτίδα, κατοίκου Φυτειών, 10. Ανδρέου Γρηγ. Τζαμαλή, κατοίκου Λεπενούς, 11. Λαμ. Ν. Απόστολου, κατοίκου Φυτειών, 12. Παναγιώτου Κων. Κόκκαλη, 13. Ιωάννου Παν. Σούνα, κατοίκων Αμφιλοχίας, 14. Δημητρίου Νικ. Μαυρομμάτη, 15. Δημητρίου Κων. Κουτρούμπα, 16. Κωνσταντίνου Νικ. Ζέλου, 17. Γεωργίου Αποστ. Μαγκλάρα και 18. Δημητρίου Αθαν. Τζούρου κατοίκων Κατούνης.
Κηρύσσει εξ αυτών ενόχους τους 1) Δημοσθενην Θ. Παλκογιάννην, 2) Βασίλειον Δ. Βραχάν, 3) Κωνσταντίνον Αθ. Κούτσικον, 4) Ιωάννην Νικ. Αδάμον ή Τσούλον και 5) Ανδρέαν Γρηγ. Τζαμαλήν του ότι από κοινού ενεργούντες και μετά πολλών άλλων υπερπεντακοσίων προσώπων, μη εξακριβωθέντων εκ της ανακρίσεως, την 8ην Σεπτεμβρίου 1962 εν τη περιφέρεια του χωρίου Σφήνας της επαρχίας Βάλτου εκ προθέσεως παρεκώλυσαν την λειτουργίαν κοινής χρήσεως εγκαταστάσεως εξυπηρετούσηςτην συγκοινωνίαν, ιδία δε λεωφορείων αυτοκινήτων προωρισμένων εις κοινήν χρήσιν, ήτοι από της 5ης πρωινής ώρας της 8ης Σεπτεμβρίου 1962, κατελθόντες εκ των διαφόρων χωρίων των κατέλαβαν τμήματα της Εθνικής οδού Αγρίνιου – Αμφιλοχίας και δη την επί ταύτης και παρά το χωρίον Σφήνα – Βάλτου υπάρχουσαν γέφυραν, μήκους 30 μέτρων περίπου, εμποδίσαντες και απαγορεύσαντες επί παλλάς ώρας της ημέρας εκείνης την εκ τούτων διέλευσιν και κυκλοφορίαν παντός εν γένει τροχοφόρου οχήματος και πεζού, εις την πράξιν των δε ταύτην οι κατηγορούμενοι ωθήθησαν εκ μεγάλης ενδείας.
Κηρύσσει αθώους τους κατηγορουμένους: 1) Γεράσιμον Μιχ, Τζαχρήσταν, 2) Ιωάννην Λαμ. Γκόργκαν, 3) Ιωάννην Βασ. Μπακογιώργον, 4) Πάτροκλον I. Ρούτσην, 5) Κων. Βασ. Σκοτίδαν και 6) Λάμπρον Ν. Αποστόλου, του ότι κατά τον αυτόν ως άνω χρόνον και εν ταις περιφερείαις των χωρίων Σφήνα, Στάνου και, αλλαχού της επαρχίας Βάλτου, από κοινού ενεργούντες και μετά πολλών άλλων υπερπεντακοσίων προσώπων, μη εξακριβωθέντων εκ της ανακρίσεως εκ προθέσεως παρεκώλυσαν την λειτουργίαν κοινής χρήσεως εγκαταστάσεως εξυπηρετούσης την συγκοινωνίαν ιδία δε λεωφορείων αυτοκινήτων προωρισμένων εις κοινήν χρήσιν, ήτοι από της 5ης Πρωινής ώρας της 8ης Σεπτεμβρίου 1962 κατελθόντες εκ των διαφόρων χωρίων των κατέλαβον τμήματα της Εθνικής οδού Αγρίνιου – Αμφιλοχίας και δη την επί ταύτης και παρά τω χωρίω Σφήνα – Βάλτου υπάρχουσαν γέφυραν, μήκους 30 μέτρων περίπου, εμποδίσαντες και απαγορεύσαντες επί πολλάς ώρας της ημέρας εκείνης την εκ τούτων διέλευσιν και κυκλοφορίαν παντός εν γένει τροχοφόρου οχήματος και πεζού.
Κηρύσσει, ωσαύτως αθώους τους κατηγορουμένους: 1) Δημήτριον θεοδ. Παλκογιάννην, 2) Γεράσιμον Μιχ. Τζαχρήσταν, 3) Βασίλειον Δημ. Βραχάν, 4) Ιωάννην Λάμπρου Γκόργκαν, 5) Ιωάννην Βασ. Μπακογιώργον 6) Κων. Αθαν. Κούτσικον, 7) Πάτροκλον Ιωάννου Ρούτσην, 8) Ιωάννην Νικ. Αδάμον ή Τσούλον, 9) Κων. Βασ. Σκοτίδαν, 10) Ανδρ. Γρηγ. Τζαμαλήν και 11) Λάμπρον Νικ. Αποστόλου, του ότι από κοινού ενεργούντες και μετά πολλών υπερπεντακοσίων προσώπων, μη εξακριβωθέντων εκ της ανακρίσεως, κατά τον αυτόν ως άνω χρόνον και τόπους, α) εκ προθέσεως συμμετέσχον δημοσίας συναθροίσεως πλήθους διαπράττοντος με ηνωμένας δυνάμεις πράξεις αντιστάσεως κατά των αρχών και των υπαλλήλων και βιαιοπραγίας κατ’ ανδρών της ενόπλου δυνάμεως, ήτοι κατελθόντες εκ των χωράον των Λεπενού, Φυτείαις, Κατούνα. Σφήνα κ.λ,π., συνεκεντρώθησαν και κατέλαβον από της 5ης πρωινής ώρας της άνω ημέρας τμήματα της Εθνικής οδού Αγρίνιου – Αμφιλοχίας και δη την επί ταύτης και παρά τω χωρίω Σφήνα Βάλτου υπάρχουσαν γέφυραν, μήκους 30 μέτρων περίπου εις τρόπον ώστε να είναι αδύνατος η εκ τούτων διέλευσις παντός τροχοφόρου οχήματος και πεζού, εμποδίσαντες ούτω πάσαν επί της οδού αυτής κυκλοφορίαν επί πολλάς ώρας δι’ ών δε έφερον μεθ’ εαυτών ροπάλων και λίθων μετεχειρίσθησαν απειλάς σωματικής βίας κατά των Εισαγγελέων Μεσολογγίου, Αγρίνιου, του Νομάρχου Αιτωλοακαρνανίας, Διοικητού χωροφυλακής Στερεάς Ελλάδος, οίτινες έσπευσαν εκεί προς διάλυσιν της γενομένης παρανόμου συναθροίσεως και αποκατάστασιν της δημοσίας τάξεως και κατά οργάνων Χωροφυλακής προς τον αυτόν σκοπόν αφιχθέντων επίσης εν τοις τόποις εκείνοις, βιαιοπραγήσαντες άμα δια της χρήσεως ροπάλων και ρίψεως πληθώρας λίθων κατά των τελευταίων και πάντα ταύτα έπραξαν ίνα εξαναγκάσωσι τας Αρχάς ταύτας και τα όργανα της Χωροφυλακής εις την παράλειψιν από της ανωτέρω νομίμου ενεργείας αναγομένης εις τα καθήκοντά των. Και β) εκ προθέσεως επροξένησαν εις ετέρους σωματικός κακώσεις και βλάβας της υγείας των πλήξαντες τούτους δια ξύλων και ρίψεως λίθων ώστε να υποστώσι οι 1) Γεώργιος Ανδριανός α) τραύμα δια θλώντος οργάνου επιπόλαιον κάτωθι του αριστερού οφθαλμού επί της αριστερός ζυγωματικής χώρας, β) υποδόριον αιμάτωμα της ως άνω χώρας του κάτω βλεφάρου του αριστερού οφθαλμού, 2) Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος α) θλάσιν των μαλακών μορίων του αριστερού άκρου ποδός, β) θλάσιν των μαλακοόν μορίων του δεξιού έσω σφύρου, 3) Κωνσταντίνος Ε. Φουκαράκης α) μικροτραύμα μετά οιδήματος εις το μέσον της αριστερός κνήμης, β) εκδοράς της ραχιαίας επιφαν,είας δεξιάς χειρός μετά οιδήματος εις την βάσιν του μέσου δακτύλου, 4) Γρηγόριος Π, Τσουρής τραύμα εις την οσφυϊκήν χώραν, 5) Κωνσταντίνος Μπαμπουλιότας, α) οίδημα εκατέρωθεν του αριστερού αγκώνος μετά υποδορείου αιματώματος, β)ρογμώδες κάταγμα του περιφερειακού περάματος του αριστερού βραχιονίου οστού. 6) Ανδρέας Πληακούρας τραύματα εις την αριστερήν ωμοπλάτην και τον δεξιόν πόδα, 7) Χρήστος Παπανικολάου δύο τραύματα κατά την αριστερόν κνήμην, 8) Βασίλειος Νκολάου, θλάσαντος μαλακών μορίων κατά την χώραν του ήπατος, 9) Ξενοφών Φύτας, τραύμα της αριστερής κνήμης, 10) Ευθύμιος Παπαιωάννου, κάκωσιν της δεξιάς κατά γόνυ αρθρώσεως, 11) Αθανάσιος Παπαδιαμαντόπουλος, εκχύμωσιν μετά οιδήματος της έσω επιφάνειας της δεξιάς κνήμης, 12) Γεώργιος Σ. Βασιλόπουλος, οίδημα τραυματικής εκχυμώσεως εις την έξω επιφάνειαν μεσότητος δεξιού μηρού, 13) Παναγιώτης Γ. Αβραμίδης τραύμα εις τον δεξιόν πόδα και έσω μέρος του μηρού, 14) Δημήτριος Τζίμας, οίδημα εις τον δεξιόν αγκώνα και εκδοράς και οίδημα εις την αριστερόν κνήμην. 15) Αθανάσιος Τομαράς, τραύμα μετά οιδήματος εις το μέσον της αριστερός κνήμης και εκδοράν μετά οιδήματος εις τον κόκκυγα. 16) Γεώργ. Αθαν. Βλέτσης, α) μικροτραύμα εις την έξω επιφάνειαν δεξιάς πηχεοκαρπικής αρθρώσεως, β) οίδημα δεξιάς ποδοκνημικής αρθρώσεως, 17) Νικόλαος Κονδυλάκης, εκχύμωσιν εις την αριστερόν λαγόνιον χώραν, 18) Νικόλαος Γκούβας, κάκωσιν του αριστερού ημιθωρακίου, 19) Παναγιώτης Ζερβόπουλος, εκδοράν εις τον αριστερόν γόνυ, 20) Βασίλειος Μαρέτας, α) τραύμα της αριστερής κνήμης, β) οίδημα μετ’ εκχυμώσεως εις το δεξιόν ημιθωράκιον, 21) Σπυρίδων Μαρκαντωνάτος, α) τραύμα δεξιάς επιγονατίδας μετά οιδήματος, β)αμυχάς και οίδημα του μέσου και παράμεσου δακτύλου της δεξιάς χειρός, γ) εκχύμωσιν και οίδημα μετά μικροεκδοράς της αριστερός ωμοπλάτης, 22) Παναγιώτης Παντελάκος, α) τραύμα μαλακών μορίων της έξω επιφάνειας της δεξιάς κνήμης, β) πολλαπλούς διάσπαρτους μωλωπισμούς, 25) Λάζαρος Αστρίτης, κάκωσιν κατά το αριστερόν αντιβράχιον με ελαφρόν οίδημα και υποδόριον αιμάτωμα των μαλακών μορίων, 24) Θεοφάνης Τσιαντής α) τραύμα της δεξιάς ρινοχειλικής αύλακος, β) μώλωπας πολλαπλούς εις διάφορα του σώματος μέρη, 25) Σεραφείμ Κουτρούμπας, α) τραύμα του δεξιού γόνατος, β) εκδοράς της αριστερός άκρας χειρός γ)τραύμα του δεξιού πήχεως, δ) κάταγμα τέλειον της δευτέρας φάλαγγος του μέσου δακτύλου της δεξιάς χειρός, 26) Σπυρίδων Πυλαρυνός, οίδημα της αριστεράς κνήμης και 27) Ευθύμιος Τσούνης, τραύμα του δεξιού βραχίονος.
Κηρύσσει, επίσης αθώους τους κατηγορουμένους 1) Παναγιώτην Κόκκαλην, 2) Ιωάννην Σούναν, 3) Δη μητριόν Ν. Μαυρομμάτην, 4) Κ. Κουτρούμπαν, 5) Κων/νον Νικ. Ζέλον, 6) Γεώργιον Α. Μαγκλάραν και 7) Δημήτριον Αθ. Τζούρον, του ότι εν Φυτείαις, Κατούνα, Αμφιλοχία, Στάνω, Λεπενού, Σφήνα και αλλαχού, περιφερειών Ξηρομέρου και Βάλτου, από 1ης έως της 8ης Σεπτεμβρίου 1962, από κοινού ενεργούντες και μετάλλων προσώπων μη εξακριβωθέντων εκ της ανακρίσεως, δια πολλών μερικωτέρων πράξεων, συνιστωσών εξακολούθησιν ενός και του αυτού εγκλήματος, υπεκίνησαν την ανωτέρω αναφερομένην πράξιν της στάσεως, προπαρασκευάσαντες, πρωτοστατήσαντες και αναλαβόντες την διεύθυνσιν και εν γένει κίνησιν αυτής, μεταχειρισθέντες τας εν αυτή αναφερομένας σωματικός βίας, απειλάς τοιαύτας και βιαιοπραγίας.
Εκρίθη, απεφασίσθη και εδημοσιεύθη παραχρήμα, επ’ ακροατηρίω.
Εν Αγρινίω τη 14 Νοεμβρίου 1962
Ο Πρόεδρος Ο Υπογραμματεύς
Σταύρος Ντάλλας Δημ. Τσούνης.
Το άρθρο Αστράφτ’ ο Μπούμπστος τρεις βολές και τ ‘ Άγραφα βροντάνε. Το Μήτσο Βλάχο βάρεσαν στη Σφήνα στο γιοφύρι, για να κιοτέψει η αγροτιά, τη σύναξη να λύσει… εμφανίστηκε πρώτα στο XIROMERO PRESS – XIROMEROPRESS.GR.